یونسکو و لیست‌های میراث جهانی یونسکو

در خبرها می‌شنویم که مکانی به لیست میراث جهانی یونسکو اضافه شده است؛ اما یونسکو و لیست میراث جهانی یونسکو چیست.
یونسکو یک از سازمان­‌های تخصصی سازمان ملل متحد است که در سال ۱۹۴۵ در پاریس تاسیس شد و مقر اصلی آن نیز هم‌اکنون در پاریس است. این سازمان، اهداف صلح­‌جویانه و تامین امنیت خود را از طریق همکاری­‌های بین­‌المللی در زمینه­‌های آموزشی، علمی و فرهنگی پیگیری می­‌کند.
یکی از موارد مورد توجه یونسکو، حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی جهان است. در کنفرانس ۱۶ نوامبر ۱۹یونسکو مقرر شد آثار طبیعی و فرهنگی باارزش بشری، لیست و نگهداری ­شوند. تاکنون ۱۶۱ کشور موافقت خود را با این کنوانسیون اعلام کرده­‌اند. بر این اساس، هر کدام از اعضا درخواست بررسی آثار و میراث خود را به یونسکو می‌­دهند و در صورتی که بر اساس معیارهای تعیین صلاحیت، این مکان­‌ها واجد شرایط تشخیص داده شوند، حفاظت و مرمت آن­ها بر عهده تمامی اعضای یونسکو خواهد بود.

مکان­‌های مورد تایید یونسکو در سه لیست اصلی جای می­‌گیرند

میراث فرهنگی یونسکو

آثاری می­‌توانند در لیست فرهنگی یونسکو ثبت شوند که نشان­‌دهنده‌ی سبک زندگی انسان، آداب و رسوم و فرهنگ آن­ها باشد؛ به خصوص مواردی که به تاریخ پیوسته­‌اند.

میراث طبیعی یونسکو

آن دسته از چشم­‌اندازها و پدیده­‌های طبیعی که منحصربفرد بوده، نشان­دهنده یک دوره زمین­‌شناسی یا تکامل جانداران باشد، نیز به عنوان میراث طبیعی یونسکو ثبت می­‌شوند. در این لیست به زیستگاه‌های جانداران در حال انقراض توجه ویژه­‌ای می­‌شود.

میراث طبیعی و فرهنگی یونسکو (ترکیبی)

مواردی هستند که حداقل یک معیار از هر کدام از لیست­‌های بالا را داشته باشند.

علاوه بر این لیست­‌های اصلی، می­‌توان به لیست­‌های «میراث در معرض خطر یونسکو» و لیست «میراث فرامرزی یونسکو» نیز اشاره کرد؛ البته لیست میراث فرامرزی تنها در نتیجه تغییر شیوه‌ی طبقه­‌بندی، و از سال ۱۹۹۴ به وجود آمد. این لیست شامل میراثی می­‌شود که متعلق به چند کشور است و نمی­‌توان آن را به کشور خاصی محدود کرد. تاکنون (سال ۲۰۱۴) تعداد ۱۰۰۷ میراث فرهنگی و طبیعی در لیست­‌های یونسکو ثبت شده­‌اند که از این تعداد ۷۷۹ مورد فرهنگی، ۱۷۹ مورد طبیعی و ۳۱ مورد ترکیبی بوده­‌اند. در ضمن ۴۶ مورد از آن­ها در لیست آثار در معرض خطر نیز اضافه شده­‌اند.