شهر باستانی افیسوس در ترکیه

«افیسوس»، شهری باستانی و هفت‌هزار ساله در شمال «کوش‌آداسی» و نزدیک شهرکی به نام «سلچوک» در سواحل «ایونیا» است که استان ازمیر ترکیه فعلی واقع شده است. شهر باستانی افیسوس متعلق به تمدن یونان باستان است که پایتخت «اَرزوا» (حکومت آناتولی غربی) در قرون ۱۵ تا ۱۲ پیش از میلاد بوده و بعدها جزو قلمرو امپراطوری روم محسوب می‌شد.
در امپراطوری روم، افیسوس سومین شهر بزرگ آسیای صغیر با جمعیتی مابین ۳۳ تا ۵۶ هزار نفر بوده و اهمیت سیاسی مذهبی داشت.
معبد آرتمیس که یکی از عجایب هفتگاه جهان بوده، در سال ۵۵۶ پیش از میلاد در این شهر بنا شد اما بعدها بر اثر حمله «گووت‌»ها به ویرانه تبدیل شد و تلاش‌های بعدی برای بازسازی آن نیز به نتیجه مشخصی نینجامید، از جمله تلاش امپراطور کنستانتین اول که بیشتر شهر را بازسازی نموده و حمام عمومی بزرگی نیز به دستور وی ساخته شد اما بعدها کل شهر بر اثر زلزله به شدت تخریب گشت.

از دیگر قسمت‌های اصلی شهر باستانی افیسوس

• کتابخانه سلسوس: از این کتابخانه تنها پوسته و نمای روبرویی آن باقی مانده است. قدمت ساخت این بنا به سال ۱۲۵ میلادی در امپراطوری روم باز می‌گردد.
• معبد آرتمیس: یکی از عجایب هفتگانه جهان است که امروزه تنها ستون‌هایی مخروبه از آن در حفاری‌ها یافت شده و برخی قطعات آن را می‌توانید در موزه لندن و همینطور موزه باستان‌شناسی استانبول مشاهده نمایید.
• تئاتر اودئون: تئاتر سرپوشیده‌ی کوچکی که در سال ۱۵۰ میلادی بنا شده و شامل تالاری با گنجایش ۱۵۰۰ نفر بوده است. وجود ۲۲ ردیف صندلی مخصوص تماشاگران و تزئینات داخلی آن با استفاده از سنگ گرانیت سرخ‌رنگ از دیگر ویژگی‌های این بنای باستانی بوده است.
• معبد هادریان: معبدی ساخته شده در قرن دوم میلادی که به خاطر نقش بستن بر روی اسکناس های ترکیه نمایی آشنا دارد.
• معبد سباستوسی: یا معبد «دومیتیان» که یادگار امپراطوری «فلاویان»ها در روم بوده و به خاطر گنجایش ۲۴ هزار نفری تالار تئاتر خود، بزرگترین مجموعه تئاتر سرپوشیده جهان باستان شناخته می‌شود.
• مقبره پولیو: این مقبره به افتخار «سکتیلیوس پولیو» که قنات‌های «مارناس» را طراحی کرده بود به سال ۹۷ میلادی بنا گردیده است.

افِسوس یکی از هفت جامعه مسیحی (هفت کلیسا) آسیا محسوب می‌شد و از این رو اهمیت مذهبی بسیاری داشته است. همینطور این شهر محل دفن بسیاری از گلادیاتورهای مشهور بوده است. این ویژگی‌ها سبب شده تا این سایت تاریخی برای بسیاری از گردشگران بین‌المللی مهم و جذاب باشد.
سایت تاریخی فعلی در سه کیلومتری شهر «سلجوق» استان ازمیر، پذیرای گردشگران و علاقه‌مندان تاریخ باستان است.